Ortopodologia to dziedzina z zakresu medycyny zajmująca się diagnozowaniem, leczeniem oraz profilaktyką zmian i schorzeń stóp oraz stawu skokowo-goleniowego z uwzględnieniem aspektów biomechanicznych i ortopedycznych. Łączy wiedzę z zakresu fizjoterapii, ortopedii i podologii.

Główne obszary, jakimi zajmuje się ortopodologia, to m.in.:

• analiza chodu i postawy ciała,
• ocena biomechaniki stóp i kończyn dolnych,
• wykonanie wkładek ortopedycznych i innych indywidualnych form korekcji,
• profilaktyka i terapia deformacji stóp (np. płaskostopie, haluksy),
• wspomaganie leczenia pacjentów z cukrzycą (stopa cukrzycowa),
• wsparcie w rehabilitacji pourazowej i pooperacyjnej.

Ortopodolodzy odgrywają istotną rolę w interdyscyplinarnych zespołach medycznych, współpracując z lekarzami ortopedami, fizjoterapeutami oraz podologami klinicznymi, zwłaszcza w diagnostyce i terapii złożonych zaburzeń strukturalnych oraz neurologicznych w obrębie kończyn dolnych.

Proces wykonywania indywidualnych wkładek ortopedycznych przez specjalistę obejmuje szereg precyzyjnych etapów diagnostyczno-technicznych, których celem jest stworzenie spersonalizowanego zaopatrzenia ortotycznego, odpowiadającego biomechanicznym potrzebom pacjenta.

Etapy postępowania:

1. Wywiad i ocena kliniczna
   Proces rozpoczyna się od szczegółowego wywiadu medycznego, obejmującego historię chorób pacjenta, występowanie dolegliwości bólowych, obciążeń biomechanicznych oraz stylu życia. Następnie przeprowadza się ocenę kliniczną kończyn dolnych, w tym palpacyjną analizę struktur kostno-mięśniowych, zakresu ruchomości stawów oraz osi ustawienia stóp i kolan.
2. Badanie na macie tensometrycznej
   W celu oceny rozkładu obciążeń, punktów przeciążenia oraz dynamiki chodu, specjalista przeprowadza badanie na macie tensometrycznej. Analiza obejmuje zarówno fazę statyczną (postawa stojąca), jak i fazę dynamiczną (chód), co umożliwia precyzyjne zidentyfikowanie zaburzeń funkcjonalnych i asymetrii obciążeniowych.
3. Wykonanie odcisków stóp na poduszkach ciśnieniowych
   Na podstawie analizy biomechanicznej wykonywane są odciski stóp na specjalnych poduszkach ciśnieniowych, przy jednoczesnym manualnym ustawieniu stóp w pozycji skorygowanej. Uzyskany odcisk uwzględnia indywidualne potrzeby korekcyjne i stanowi dokładne odwzorowanie rozkładu nacisków oraz kształtu stopy w warunkach funkcjonalnych.
4. Projektowanie wkładki ortopedycznej
   Projekt wkładki powstaje z uwzględnieniem korekcji osi ustawienia stopy, redystrybucji obciążeń, odciążenia newralgicznych punktów oraz ewentualnego wsparcia struktur mięśniowo-więzadłowych. Projektant podejmuje decyzje dotyczące materiałów (np. EVA, korek, pianki termoformowalne) i ich sztywności.
5. Ręczne wykonanie wkładki
   Wkładka jest formowana manualnie przy użyciu odpowiednich narzędzi technicznych – poprzez frezowanie, szlifowanie, laminowanie i dopasowanie elementów korekcyjnych. Specjalista może dokonywać bieżących korekt w trakcie procesu wytwarzania, by osiągnąć optymalne dopasowanie funkcjonalne i anatomiczne.
6. Dopasowanie i kontrola kliniczna
   Gotowe wkładki są indywidualnie dopasowywane do obuwia pacjenta i testowane podczas próbnego użytkowania. Przeprowadza się ocenę ich działania, komfortu oraz skuteczności biomechanicznej, a następnie – jeśli konieczne – dokonuje się korekt lub zaleceń użytkowych.

Ortopodolog – Marta Szczypczyk

Ortopodolog z misją, która zaczęła się od pasji, a przerodziła w tysiące realnych historii powrotu do komfortu ruchu.